MUỐI

MUỐI

"Cho thêm chút Muối"

Muối có nhiều loại như: muối biển, muối đầm, muối mỏ, muối nham thạch. Đây là thứ hóa chất không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Nó cũng là nguyên liệu quan trọng của công nghiệp hóa học. Cùng với sự phát triển của văn minh loài người, muối đã từng có thời kỳ cực thịnh. Muối là một trong những thứ hàng lưu thông chủ yếu trên thương trường, là thứ hàng trao đổi rất quí giá.

Sử sách đã từng viết về "con đường muối" nổi tiếng như: các con thuyền chở đầy muối từ Ai Cập vượt biển sang Hy Lạp hoặc muối từ những ruộng muối của Ly Bi, theo các đoàn lạc đà, chở đi khắp nơi. Hoặc muối từ Marốc, vượt qua sa mạc Saharam rồi đến tận Baccơto. Thương dân Vênixi thường chuyển muối đến bán cho quân sĩ Tantenbao, để lấy tiền kim loại (tiền xu). Người Mor ở phía Nam sa mạc Sahara của Châu Phi phải thường xuyên mua muối với "giá cắt cổ" "một lạng muối đổi một lạng vàng".

Đế quốc La Mã trở nên cường thịnh chính là nhờ "mọi con đường đổ về La Mã". Từng đoàn xe thồ chất đầy muối của các thương nhân, từ Phương Đông xa xăm, theo "con đường muối", đến tận bờ sông Tai Phô của La Mã. Thời kỳ đó, có một phần tiền lương của binh La Mã được trả bằng muối, gọi là "khoảng trà lá".

Muối không chỉ để tăng thêm vị đậm đà cho thức ăn, nó còn được dùng để bảo quản thực phẩm, còn có khả năng tiêu độc phòng ngừa thối rữa. Chính vì thế người La Mã cổ đại gọi nó "những tinh thể có lợi cho sức khỏe". Họ gắn liền phồn vinh và sức khỏe đặt tên cho vị "nữ thần phồn vinh và sức khỏe" là Sa Lus (thần muối).

Trong thánh kinh, muối là biểu tượng của sự vĩnh hằng, trung thành và thanh khiết. Kinh cựu ước có câu: "trong sự dâng hiến của các người, ắt phải có cả muối". Đến nay người theo đạo thiên chúa La Mã vẫn còn giữa nghi thức bỏ một vài hạt muối ăn vào miệng đứa trẻ sơ sinh, với lòng mong muốn đứa trẻ lớn lên trong trắng không lừa dối. Trong giáo lý của người Ki Tô giáo cho rằng, muối chứa đựng trí tuệ và lòng nhân từ của chúa Giê Su. Tại Châu Âu văn minh ngày nay, nhiều nơi vẫn giữ nghi thức: đem bánh mì và muối mời khách quí để biểu thị sự tôn kính, bởi vì bánh mì và muối là những vật chất cần thiết trong cuộc sống. Trong những bản cam kết, giao kèo ngày xưa, sau khi đôi bên thỏa thuận người ta rắc muối lên bản cam kết, để biểu thị khái niệm vĩnh hằng.

Ở nước Pháp vào hồi giữa thế kỷ, người ta thường lấy muối, làm biểu tượng phân biệt địa vị xã hội của khách khứa bên bàn tiệc. Trên bàn tiệc bao giờ cũng đặt đĩa muối trắng, ở nơi dễ thấy nhất, để làm ranh giới xếp đặt chỗ ngồi ngay ở phía đầu bàn tiệc và được gọi là "ngồi trên muối". Những người khách "thường thường bậc trung" cùng loại ngồi quây quần, gần đĩa muối. Những chỗ này được gọi là "ngồi ngang muối". Còn loại khách "hạ lưu" nhất trong bữa tiệc, phải ngồi lùi xa đĩa muối vế phía cuối bàn. Đây là những chỗ ngồi được qui định là "ngồi dưới muối".

Muối là nguồn nguyên liệu rất quan trọng, lại rất sẵn trong thiên nhiên. Người ta có nhiều cách để thu hoạch muối. Có thể thấy muối từ các mỏ lộ thiên, có thể đào giếng để khai mỏ muối ngầm. Có thể làm ruộng muối (diêm điền) để lấy muối từ nước biển, nhờ nước bốc hơi tự nhiên dưới ánh mặt trời. Có nơi lại đun nước biển để lấy muối... Đại dương mênh mông, cũng chính là nguồn muối vô tận!

Thung lũng Saiđamô của Trung Quốc được gọi là "tụ báu bồn" (tập trung của báu). Tên gọi của thung lũng Saiđamô có nghĩa là đầm muối, mặt hồ có tầng muối rất dầy che phủ, tầng muối trên mặt hồ rất cứng, có thể dựng công xưởng hoặc phi trường để máy bay lên xuống mà không hề rạn nứt. Chỉ riêng hồ Sác Khan, lớp muối che phủ trên mặt hồ dầy 15m. Trữ lượng muối trong hồ đã lên tới 25 tỉ tấn. Con đường quốc lộ xuyên thung lũng dài 31km được làm hoàn toàn bằng muối! Đường vừa sáng sủa vừa kiên cố. Người dân quanh vùng gọi nó là "vạn trương diêm kiều" (cầu muối vạn thước). Đây chính là loại đường lý tưởng để đua ô tô độ cực lớn!

Gần thành phố Khôria của Tazikistan, có một quả núi lớn màu xám tên là Khôrimômin. Núi cao 800, ăn sâu vào lòng đất 4.500m. Bên trong hoàn toàn là muối trắng. Đây là một kỳ tích của thiên nhiên, hấp dẫn bao du khách cùng là những nhà khoa học.

Rumani đã tìm thấy 300 nơi có mỏ muối. Trong số đó có núi muối Slaric, núi chỉ cao 300m, nhưng vào sâu lòng đất 200m. Riêng trữ lượng muối của Rumani đã lên tới 600 tỉ tấn, đủ cho nhân loại dùng suốt... 3 vạn năm! Muối từ ngọn núi Slaric tan ra đã tạo thành một hồ muối ngầm. Hồ có động ngầm thông ra bên ngoài. Dưới chân núi có Salaric, chính là phần lộ thiên của hồ muối ngầm trong lòng núi.

Ven bờ biển Mêhicô của nước Mỹ, trên suốt chiều dài 1.100km, có tới 330 núi muối ngầm. Có những quả núi ăn sâu vào lòng đất tới hàng vạn mét, là núi muối ngầm lớn nhất thế giới.

Mỏ muối Kai - ô ở bang Kanzát của Mỹ, lại càng kỳ lạ hơn. Các giếng khai thác muối trong mỏ lại chính là những kho chứa ngầm trong lòng đất. Toàn bộ vùng mỏ dài hơn 100km, rộng khoảng 40km, nằm sâu dưới mặt đất 200m. Trữ lượng muối đủ cho người dân Mỹ dùng suốt một thế kỷ. Vùng mỏ đã được khai thác hơn 60 năm qua. Quá trình khai thác đã tạo nên hơn 15.000 căn phòng hoàn chỉnh dọc hai bên đường hầm. Các căn phòng này, ngoài tường, trần, nền bằng muối ra toàn bộ nội thất, giống như những phòng làm việc của các công sở và nhà kho hoàn chỉnh. Tất cả các phòng đều có camera theo dõi và điều khiển tự động từ xa. Tường, nền và trần nhà tuy bằng muối, nhưng vững chắc hơn cả những tòa nhà xây dựng bằng đá hoa cương. Nước ngầm không bao giờ thấm qua được. Nhiệt độ trong các phòng luôn ổn định ở 24 độ C. Độ ẩm tương đối khoảng 50%. Đây chính là điều kiện lý tưởng để bảo quản thực phẩm. Bắt đầu từ những năm 1960, các kho ngầm được dùng để bảo quản một số lượng lớn các hồ sơ, văn kiện và các vật phẩm quí giá của các bang thuộc liên bang Mỹ và của nước ngoài.

(Theo Kiến thức là cả đại dương)